სოციალური მედიის სიახლენი

გადავწყვიტე პოსტების ახალი სერია შემოგთავაზოთ: რაღაც პერიოდულობით ვწერო სოციალურ მედიაში მიმდინარე სიახლეების შესახებ. დღესდღეობით იმდენად ბევრი ცვლილება ხდება ყოველ წამს, რომ ოდნავ თვალი თუ მოხუჭე, გამოფხიზლებისას შესაძლოა სულ სხვა სამყაროში ამოყო თავი: იქმნება და ქრება სოციალური ქსელები, აპლიკაციები, არსებულს ემატება ახალ-ახალი ფუნქციები, ჩვენ კი ამის ბოლომდე გაანალიზებასაც ვერ ვახერხებთ. რთულია ფეხი აუწყო სოციალურ მედია-მარკეტინგში არსებულ ქაოტურ დინამიკას. იმედია, ამაში ჩემი პოსტები დაგეხმარებათ.

Facebook: ცოტა ხნის წინ ფეისბუქმა დაამატა ახალი ფუნქცია (ჯერჯერობით მარტო აშშ-ში) “snooze button”, რომელიც გაძლევს შესაძლებლობას დროებით და-unfollow-ო მეგობრები, გვერდები და ჯგუფები: ნიუსფიდში მათი სიახლეების გამოჩენა შეგიძლია შეზღუდო 24 საათით, ერთი კვირით ან 30 დღით.

ახლა კი ფეისბუქი მსგავს ფუნქციას ჯგუფების ადმინისტრატორებს სთავაზობს: ჯგუფის წევრისთვის დაკომენტარებისა და ჯგუფში დაპოსტვის შეზღუდვის შესაძლებლობას 24 საათამდე.

ის, რომ ფეიქსბუქი ცდილობს ყველა კუთხით გაუწიოს კონკურენცია სხვა სოციალურ ქსელებს, ახალი ამბავი არაა. სწორედ ამის ერთ-ერთი გამოვლენაა, რომ ამჟამად კომპანია ვირტუალური რეზიუმეს დამატების ფუნქციაზე მუშაობს – როგორიც აქვს, მაგალითად, Linkedin-ის მომხმარებელს. მართალია, ფეისბუქში აქამდეც არსებობდა სამუშაო გამოცდილების მითითების შესაძლებლობა, თუმცა, ახალი ფუნქციის საშუალებით მომხმარებელი სპეციფიკური კარიერული დეტალების დამატებას შეძლებს. გარდა ამისა, მომხმარებელს შეეძლება არჩევა ვის გაუზიაროს და ვისთვის გახადოს საკუთარი ვირტუალური რეზიუმე “ნახვადი” (visible).

ფეიქსბუქი სარეკლამო აუდიტორიებში ორ განსხვავებულ ჯგუფს ამატებს. ეს ჯგუფებია: Dwell Time და Link Sharing. Dwell Time გაძლევს შესაძლებლობას შენი რეკლამა ხელმისაწვდომი გახადო იმ მომხმარებლებისთვის, ვისაც უკვე დაუხარჯავს დრო შენი რეკლამის დათვალიერებაზე ფეისბუქსა თუ ინსტაგრამზე. Link Sharing-ის აუდიტორიის არჩევით კი ფოკუსირებას ახდენ მომხმარებელთა იმ ჯგუფზე, რომელმაც საკუთარ ფეიქბუქზე შენი კონტენტი გააზიარა. ორი ახალი აუდიტორიის ფუნქცია სამიზნე მომხმარებლის მოძებნასა და მასთან დაკავშირებას შეუწყობს ხელს.

Twitter: სულ მალე ტვიტერის “ტვიტების” შენახვის შესაძლებლობა მოგეცემათ სამომავლოდ წაკითხვისთვის (ფეისბუქის Save post-ის მსგავსი).

ტვიტერს ასევე დაემატა ახალი ფუნქცია Happening Now, რომლის მეშვეობითაც სხვადასხვა სფეროში (პირველ რიგში სპორტში) მიმდინარე მნიშვნელოვანი სიახლეების შესახებ დაწერილ ტვიტებს შეგიძლიათ ადევნოთ თვალი.

https://twitter.com/Twitter/status/917810576830611456

Snapchat: კომპანია TripAdvisor, Foursquare, Michelin და Goop-თან თანამშრომლობის შედეგად გვთავაზობს კონტექსტურ ქარდებს – ქარდები გვაძლევს შემდეგ ინფორმაციას ამა თუ იმ ადგილის შესახებ:

• მომხმარებელთა შეფასებები,
• მუშაობის საათები,
• საკონტაქტო ტელეფონი,
• ვებგვერდი,
• ამ ადგილზე გადაღებული სხვა მომხარებელთა “სნეპები” …

ამ ეტაპზე ფუნქცია ხელმისაწვდომია რამდენიმე ქვეყანაში.

Microsoft: კომპანიამ ე.წ. ვირტუალური ასისტენტი Cortana სკაიპთან დააინტეგრირა მომხმარებლისთვის ყოველდღიურ საუბრებში დახმარების გაწევის მიზნით, მაგალითად, როგორიცაა შეხსენების, პასუხის გაცემის (smart replies), ამინდის პროგნოზის და ა.შ. ფუქნციები.

ამ ეტაპზე ამ სიახლეებით შემოვიფარგლები. თქვენთვის სოციალური მედიის რომელი სიახლეა ყველაზე მნიშვნელოვანი ან სასიხარულო? გამიზიარეთ თქვენი მოსაზრებები კომენტარებში.

როგორ გავლენას ახდენს Facebook საოფისე სამსახურში დასაქმებულთა პროდუქტიულობაზე

სოციალური მედია ღრმად შემოიჭრა ჩვენს ცხოვრებაში – ყოველდღიურად ჩავკირკიტებთ მობილურებსა თუ პლანშეტებს, კომპიუტერებსა თუ სხვა მოწყობილობებს, ახალი ინფორმაციის გასაცნობად თუ გასავრცელებლად, ან უბრალოდ მეგობრებთან/ნაცნობებთან კომუნიკაციის დასამყარებლად. სოციალური მედიის არხებს შორის განსაკუთრებით პოპულარულია Facebook – ჩვენ არ ვეშვებით მას მაშინაც კი, როცა ყოველდღიური რუტინული პროცესებით ვართ დაკავებულები: ჭამისას, მგზავრობისას, მეგობართა გარემოცვაში ყოფნისას. უმეტესობა სამსახურშიც აქტიურად იყენებს Facebook-ს. ყოველი “ნოტიფიკაცია”, ახალი “ლაიქი” თუ კომენტარი ან უბრალოდ იმის ინტერესი, თუ რა ხდება ჩვენს “ნიუსფიდში”, მაშინაც კი, როცა სამსახურებრივი საქმით ვართ დაკავებულები, გვაიძულებს რაღაც პერიოდულობით მაინც თვალი შევავლოთ ამ სოციალურ ქსელს.

ჩნდება მრავალი კითხვა სოციალური ქსელის გამოყენებასთან დაკავშირებით, განსაკუთრებით, სხვადასხვა სამსახურის მენეჯერებსა თუ ადამიანური რესურსების მართვის ხელმძღვანელებს უწევთ შემდეგ საკითხებზე ჩამოყალიბება: რა გავლენას ახდენს სოციალური მედია ჩვენს სამუშაო პროცესსა და პროდუქტიულობაზე? არის თუ არა “ნიუსფიდის” “სქროლვა” უწყინარი მოვლენა, რომელიც დადებითად მოქმედებს დასაქმებული პერსონალის მოტივაციაზე თუ პირიქით, აცდენს მას და სხვა რამეზე გადააქვს ყურადღება, ამდენად ხელს უშლის საქმის შესრულებაში? უნდა მივცეთ თუ არა დასაქმებულებს უფლება გამოიყენოს Facebook სამუშაო პროცესის დროს?

სამი რამ, რაც ინტერნეტქსელის დასაცავად უნდა გავაკეთოთ

Web-ის შემქმნელი ტიმ ბერნერს-ლი
ფოტოს ავტორი Sarah Lee for the Guardian

28 წელი გავიდა მას შემდეგ, რაც საყოველთაო ქსელი – Web – შევქმენი. Web წარმომედგინა, როგორც ყველასთვის ხელმისაწვდომი ღია პლატფორმა, რომელიც საშუალებას გაძლევს გააზიარო ინფორმაცია ნებისმიერი ადგილიდან და ითანამშრომლო გეოგრაფიულ და კულტურულ საზღვრებს მიღმა. სწორედ ამ ხედვას ეფუძნებოდა წლების განმავლობაში ინტერნეტქსელის არსებობა, მიუხედავად წინააღმდეგობებისა და ბრძოლებისა მისი ხელმისაწვდომობისთვის. ბოლო თვეების განმავლობაში უფრო და უფრო მეტად მაწუხებს სამი ტენდენცია, რომელსაც, ჩემი ღრმა რწმენით, უნდა შევებრძოლოთ, რათა Web-მა კლავაც შეასრულოს მისი ნამდვილი როლი – ემსახუროს კაცობრიობას.

1. ჩვენ დავკარგეთ კონტროლი ჩვენს პერსონალურ მონაცემებზე.

   დღესდღეობით ბევრი ვებგვერდი გთავაზობს მასზე წვდომას პერსონალური მონაცემების გაზიარების სანაცვლოდ. ბევრი თანხმდება ამას – ხშირად გრძელ და გაუგებარ დოკუმენტებზე დათანხმებით – ჩვენ დიდ მნიშვნელობას არ ვანიჭებთ იმას, რომ უფასო სერვისების მიღების ხარჯზე ჩვენ შესახებ გარკვეული სახის ინფორმაცია გროვდება. ამით ვკარგავთ შესაძლებლობას, ვაკონტროლოთ ვისთვის და რა მიზნით ზიარდება ეს ინფორმაცია. უფრო მეტიც, ჩვენ არ გვაქვს საშუალება, მოვთხოვოთ კომპანიებს, რომელი ინფორმაციის გაზიარება არ გვსურს მესამე მხარისთვის. კომპანიების მხრიდან ჩვენ შესახებ შეგროვებული მონაცემები სხვა მიზნითაც გამოიყენება: კომპანიებთან თანამშრომლობითა თუ მათი იძულებით მთავრობები ინტერნეტში ჩვენს ყოველ ქმედებას ადევნებენ თვალს და იღებენ ჩვენი პირადი ცხოვრების შემლახველ, უკიდურეს კანონებს. განსაკუთრებით ნათლად ჩანს რამხელა ზიანის მოტანა შეუძლია ამას რეპრესიულ რეჟიმებში, სადაც ბლოგერებს აპატიმრებენ ან კლავენ, პოლიტიკურ ოპონენტებს კი აკონტროლებენ. მაგრამ იმ ქვეყნებშიც კი, სადაც მთავრობები თითქოსდა მოქალაქეთა ინტერესებს აყენებენ უპირველეს ადგილზე, ყველასთვის თვალის დევნება ძალიან შორსაა წასული. ეს ცუდად მოქმედებს სიტყვის თავისუფლებაზე და ხელს უშლის ინტერნეტქსელის გამოყენებას მნიშვნელოვანი საკითხების გამოსაკვლევად.

2. ძალიან მარტივია დეზინფორმაციის გავრცელება.

   დღესდღეობით ადამიანთა დიდი ნაწილი ახალ ამბებსა და ინფორმაციას ინტერნეტის, სოციალური მედიისა და საძიებო გვერდების საშუალებით ეცნობა. ეს საიტები მათზე არსებულ ლინკებზე დაკლიკვით ფულს შოულობენ. ისინი გვაჩვენებენ იმ კონტენტს, რომელსაც ჩვენი პერსონალური მონაცემების დამუშავების შედეგად გვირჩევს ალგორითმი: მოულოდნელი, შოკისმომგვრელი დეზინფორმაცია, რომელიც ძალიან სწრაფად ზიარდება. ასე ვრცელდება ყალბი ინფორმაცია ფინანსური თუ პოლიტიკური მიზნებისთვის.

3. პოლიტიკური ონლაინ რეკლამა მეტ გამჭვირვალობას მოითხოვს.

   პოლიტიკური სარეკლამო ბიზნესი ძალიან სწრაფად გადაიზარდა ფალსიფიცირების ინდუსტრიაში. პერსონალურ მონაცემებზე დაფუძნებულ ალგორითმთა დახმარებით პოლიტიკური კამპანიები ქმნიან ინდივიდუალურ მომხმარებელზე გათვლილ რეკლამას. ერთ-ერთი წყაროს თანახმად, აშშ-ს 2016 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში ყოველდღიურად  Facebook-ზე რეკლამის 50 000 ვარიანტი იყო გაშვებული, რის გამოც, ფაქტობრივად, შეუძლებელი იყო მათი მონიტორინგი. ზოგიერთი პოლიტიკური რეკლამა ხელს უწყობდა ყალბი ინფორმაციის გამავრცელებელი საიტების პოპულარიზაციას. მიზნობრივი რეკლამა საშუალებას გვაძლევს სხვადასხვა ჯგუფებს აბსოლუტურად განსხვავებული შეხედულებები მივაწოდოთ. არის კი ეს დემოკრატიული?

საკითხი კომპლექსურია  და მისი გადაწყვეტა არაა მარტივი. მაგრამ არსებობს რამდენიმე ხერხი, რაც პროგრესისკენ მიგვიყვანს. ჩვენ უნდა ვითანამშრომლოთ ვებკომპანიებთან, რათა სამართლიანად დავუბრუნოთ ადამიანებს პერსონალური მონაცემების კონტროლის საშუალება ახალი ტექნოლოგიების დახმარებით და განვავითაროთ მოგების ალტერნატიული მოდელები, როგორიცაა გამოწერა და მცირე გადასახადები. ჩვენ უნდა ვებრძოლოთ მთავრობებს კანონთა გადამეტების გამო, საჭიროების შემთხვევაში სასამართლოს გამოყენებითაც.

ჩვენ უნდა გამოვხატოთ უკმაყოფილება დეზინფორმაციის საწინააღმდეგოდ და ამით მხარი დავუჭიროთ ამ საკითხის მოგვარებაში ისეთი მსხვილი მოთამაშეების მცდელობებს, როგორიცაა Google და Facebook. გვჭირდება უფრო მეტი გამჭვირვალობა ალგორითმებში და მათი დაფუძნება გარკვეულ პრინციპებზე. პოლიტიკური ინტერნეტ-კამპანიების რეგულირება უფრო ნათელი და გამჭვირვალე უნდა გახდეს.

ხუთწლიანი სტრატეგიის თანახმად ჩვენი გუნდი Web Foundation ამ საკითხებზე იმუშავებს – პრობლემების სიღრმისეულად კვლევით, აქტიური სტრატეგიული გადაწყვეტილებების შემოთავაზებითა და ძალების გაერთიანებით ჩვენ გვინდა ხელი შევუწყოთ ისეთი ქსელის განვითარებას, რომელიც ყველას თანაბარ ძალაუფლებასა და შესაძლებლობებს მისცემს.

მართალია, მე შევქმენი web, მაგრამ დღეს რაც გვაქვს, ყველა თქვენგანის დახმარებითაა შექმნილი. თქვენი ყველა ბლოგი, პოსტი, ფოტო, ვიდეო, აპლიკაცია თუ ვებგვერდი ქმნის ჩვენს ონლაინ საზოგადოებას. ძალიან ბევრი ადამიანი დაგვეხმარა: პოლიტიკოსები, რომლებიც web-ის ღიად დატოვებისთვის იბრძოდნენ, სტანდარტების მიმწოდებელი ორგანიზაციები, როგორიცაა W3C, რომელიც ტექნოლოგიების უსაფრთხოებასა და ხელმისაწვდომობას უზრუნველყოფს, ადამიანები, რომლებიც ინტერნეტის დასაცავად ქუჩაში გამოხატავენ პროტესტს (გასულ წელს ინტერნეტის თავისუფლების მოთხოვნით მასობრივი საპროტესტო აქციები გაიმართა კამერუნში, ნიგერიაში).

ყველა ჩვენგანი იყო ჩართული web-ის შექმნაში და ახლა ყველა ჩვენგანზეა დამოკიდებული გვქონდეს ისეთი ქსელი, როგორიც გვინდა რომ იყოს. The Web Foundation იბრძვის იმისთვის, რომ ვები ყოველმხრივ დაცული იყოს. ჩვენ გვჯერა, რომ ამის გაკეთება აუცილებელია მოქალაქეთა ზრდადი უთანასწორობის დასაძლევად და მათთვის ძალაუფლების მისანიჭებლად. თქვენ შეგიძლიათ თვალი ადევნოთ ჩვენს საქმიანობას სიახლეების გამოწერით და იპოვოთ ამ სიაში ადგილობრივი ორგანიზაცია, ვინც მხარს უჭერს ციფრულ უფლებებს. სიაში ორგანიზაციის დამატების სურვილის შემთხვევაში მოგვწერეთ contact@webfoundation.org

შემოწირულობის გაკეთების მიზნით ეწვიეთ ბმულს.

ავტორი: ტიმ ბერნერს-ლი

სტატია გამოქვეყნდა The Guradian-ში.

 

მკვლელი სოციალური მედია

სოციალური მედია კლავს ურთიერთობებს, კლავს რეალობასა და ირეალურ სამყაროში გვძირავს. ამასწინათ კიდევ ერთ აზრს გავეცანი, რომლის მიხედვითაც სოციალური მედია ვების მკვლელადაც წარმოგვიდგება. ვებმა დაკარგა მნიშვნელობა, აღარაა საჭირო ინტერნეტ-ბრაუზერისა და უამრავი ტაბის გახსნა, სხვადასხვა ვებგვერდის შემოწმება: ამ ყველაფრისთვის ერთი აპლიკაციაა საკმარისი. სოციალური მედიის გარეშე ვებგვერდი მკკვდარია – სწორედ ფეისბუქი, ტვიტერი, სხვა სოციალური ქსელები  აცოცხლებს მას. ერთი სიტყვით, სოციალური მედია დანამომარჯვებულ პირსისხლიან მკვლელად შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ.

არის ამაში სიმართლის მარცვალი, ისევე როგორც ბევრ სხვა ბრალდებაში. მაგალითად ის, რომ არაჯანსაღ დისკუსიას უწყობს ხელს და უამრავ სულელს აძლევს საშუალებას გახდნენ პოპულარულები. ჭორებს რომელიმე ცნობილი ფიგურის სექსუალური ცხოვრების შესახებ უფრო მეტი მკითხველი ჰყავს, ვიდრე კარგ სამეცნიერო სტატიას. ამიტომ დიდი შანსია სასარგებლო და საინტერესო ინფორმაცია თქვენს ნიუსფიდს მიღმა დარჩეს. გაზიარებული სიახლის ვიზუალურ მხარეს უფრო მეტი მნიშვნელობა ენიჭება მნახველის მხრიდან, ვიდრე მის შინაარს: გინდა არ გინდა, სანამ შიგთავსამდე მიაღწევ, შეფუთვამ უნდა მიიქციოს ყურადღება. ამიტომ შეფუთვა შიგთავსზე მეტ მნიშვნელობას იძენს. ნაკლები ტექსტი, მეტი ვიზუალი. თუმცა, სოციალური მედიის გარეშეც, ასეთი ნიუსები, სამწუხაროდ, უფრო პოპულარულია. ახალი მედია ნიღბის მორგებისა და საკუთარი თავის წარმოჩენის მორიგი საშუალებაცაა: ქსელებში თითქმის ყველა ვცდილობთ ვიყოთ ჭკვიანი, ლამაზი, კეთილი, ლაღი, ბედნიერი, ერთმანეთს თბილ-თბილ სიტყვებს ვუწერთ, ღიად ვუტყდებით გრძნობებში, მაშინ როცა რეალობაში ერთმანეთთან სულაც არ გვაკავშირებს ასეთი თბილი გრძნობები. ბოლოს ყველაფერი გულისამრევ სიყალბემდე დადის.

Essena_O_Neill – მოდელი, რომელმაც ერთ დღეს აღმოაჩინა, რომ სოციალური მედია არაა რეალური ცხოვრება და რომ ამ დღემდე ერთ დიდ სიყალბეში ცხოვრობდა.

ინსტაგრამის ვარსკვლავის – ავსტრალიელი მოდელის “აღსარება” მახსენდება, რომელიც ერთ მშვენიერ დღესაც აღმოაჩენს, რაოდენ დიდ სიყალბეში ცხოვრობდა ამდენი ხანი.  მოდელი თავის გულისამაჩუყებელ ვიდეოში თვალზე ცრემლმომდგარი გვიყვება, რომ მისი ცხოვრება, რომელსაც თვალს უამრავი ფოლოუერი კომპიუტერების, პლანშეტებისა თუ მობილურების ეკრანებიდან ადევნებს, სულაც არაა ისეთი, როგორიც ჩანს. ფოტოები, სადაც გოგონა უნაკლოდ გამოიყურება, ერთი და იმავე კადრის უამრავჯერ გადაღებისა და იქიდან საუკეთესოს ამორჩევის შემდეგაა გამოქვეყნებული, ყველა პოსტი, სადაც მოდელი სხვა კომპანიის პროდუქტს ახსენებს, დასპონსორებულია. საბოლოოდ, მოდელი გადაწყვეტს, თავი დაანებოს სოციალურ მედიას და დაუბრუნდეს რეალურ ცხოვრებასა და პროექტებს. მისი ინსტაგრამის აღწერაში ვკითხულობთ: “Social Media is NOT real life” (მისი ინსტაგრამის არხი დღემდე ფუნქციონირებს).

და ბოლოს, ცხოვრებისეულ უბედურებაში მთავარ დამნაშავედ, რა თქმა უნდა, სოციალური მედია გამოგვყავს:

ხშირ შემთხვევაში, სოციალური მედიის უარყოფითი მხარეები უფრო მეტად ადამიანის ბუნების თავისებურებებია, ვიდრე მედიის მახასიათებლები. ჩვენ თვითონვე ვართ ყალბები, დიდი ტექსტის კითხვას მოკლე გვირჩევნია, სკანდალები გვაინტერესებს, დროს სწორად ვერ ვანაწილებთ  და მერე იმაზე ვწუწუნებთ, რამდენ დროს ვხარჯავთ ეკრანებთან. თუ საგზაო შემთხვევების სტატისტიკას გადავხედავთ, არაფერია იმაზე სახიფათო, ვიდრე ავტომობილით მგზავრობა. თუმცა, ეს სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ ავტომობილით გადაადგილებაზე უარი უნდა ვთქვათ. ჩვენ უფრო მეტი უნდა ვიმუშავოთ საკუთარ თავებზე.

სოციალური მედია სარკესავითაა – ძალიან კარგად ჩანს საზოგადოების ნაკლოვანებები და სუსტი მხარეები. ბევრს არ უყვარს სარკეში ჩახედვა და საკუთარი სიმახინჯის დანახვა, მაგრამ სარკეზე უარის თქმით საკითხი არ გამოსწორდება და უკეთესებიც არ გავხდებით.

 

პირველი ინტერნეტ ფორუმი თბილისში

24 მაისს თბილისში პირველი ინტერნეტფორუმი გაიმართა. ღონისძიება საინტერესო და მრავალფეროვანი თემებით დატვირთული გამოვიდა. გაეცა პასუხი შემდეგ ზოგადსაკაცობრიო კითხვებს: “აქვს თუ არა პორნოს არსებობის უფლება”, “ვინ გააფუჭა ქართველი ბლოგერები”, “ვინ ვის ბაღჩაში ისროლა ქვა ქართულ ბლოგოსფეროში”და ა.შ. ეს ხუმრობით, თუმცა, ღონისძიებაზე ამ საკითხების წამოჭრამ ძალიან გაახალისა აუდიტორია. 🙂 ფორუმის მომხსენებლებმა გაგვიზიარეს საკუთარი გამოცდილება და ისაუბრეს ისეთი საინტერესო თემების შესახებ, როგორიცაა: ონლაინ აქტივიზმი, სამოქალაქო ჟურნალისტიკა, ონლაინ ჟურნალის წარმოება და ა.შ.

სესიიდან ონლაინ ჟურნალის წარმოების შესახებ  ყველაზე მეტად დამამახსოვრდა ის, რომ “ამ საქმით ფულს ვერ იშოვი”. ამიტომ, ვინც გეგმავთ ონლაინ ჟურნალის გამოშვებას, არ შეიქმნათ ილუზია, რომ გამდიდრდებით: მაქსიმუმი რასაც შეძლებთ, საკუთარი თავის შენახვაა. დამამახსოვრდა ასევე ლაშა ქავთარაძის (http://photoessay.ge/) რჩევა, რომ ონლაინ ჟურნალის გაკეთება არ უნდა დაიწყოთ მეგობრებთან ერთად. ეს ბევრ რამეში შეგიშლით ხელს. ლევან პაიჭაძემ (http://ideahub.ge/) ჟურნალების მომავალზე საუბრისას აღნიშნა, რომ ვიზიტორების ნახევარზე მეტი ideahub.ge-ს მობილურებიდან, პლანშეტებიდან, აიპედებიდან სტუმრობს.  პერსონალურ კომპიუტერებსა და ლეპტოპებს უფროდაუფრო ნაკლებად გამოიყენებენ. ონლაინ ჟურნალის შემქმნელებმა ესეც უნდა გაითვალისწინონ.

ნიკა დავითაშვილმა “პარტიზანული მებაღეობიდან” ისაუბრა როგორ აქტიურად იყენებენ ისინი სოციალურ მედიას სხვადასხვა აქციის ორგანიზებასა და დაგეგმვაში. განსაკუთრებით twitter-ს ისეთ აქტივისტებთან დასაკავშირებლად, რომლებსაც არ მიუწვდებათ ხელი ინტერნეტზე და მხოლოდ “ფანრიან” ნოკიას იყენებენ.

სპიკერებმა ისაუბრეს ბლოგინგის გამოწვევების შესახებ. გამოითქვა მოსაზრება, რომ “მიკრობლოგინგი კლავს ბლოგინგს”. ამას მოყვა მიკრობლოგინგისა და ბლოგინგის შედარება. კითხვაზე რა არის საჭირო ბლოგინგის განვითარებისთვის, დოდი ხარხელს (http://digit.ge/)  შემდეგი პასუხი ჰქონდა რომ, ერთადერთი რამ, რაც ბლოგინგის განვითარებას ჭირდება, არის ინტერნეტის გავრცელება.

იცოდით თუ არა რომ საჯარო ინფორმაციის გამოწერა ინტერნეტის მეშვეობით, განცხადების დაწერის, შემდეგ მისი კანცელარიაში ჩაბარებისა და ათასი პროცედურის გავლის გარეშე შეგიძლიათ? ამისთვის my.gov.ge -ზე უნდა დარეგისტრირდეთ. 2013 წლიდან  ყველა საჯარო დაწესებულებას საკუთარ ვებგვერდზე საჯარო ინფორმაციის გამოქვეყნება დაევალა. ასეთი ინფორმაცია მოიცავს საჯარო დაწესებულებების სტრუქტურას, წესდებასა და ბიუჯეტს; ინფორმაციას შესყიდვების შესახებ და ა.შ ლევან ავალიშვილის (http://idfi.ge/) თქმით, ასევე იგეგმება ისეთი პროექტის განხორციელება, რომლის მიხედვითაც ყველა მოქალაქეს პეტიციის ელექტრონულად შექმნისა და ხელმოწერების მოგროვების შემდეგ მისი მთავრობისთვის გადაგზავნის საშუალება ექნება. თუმცა, ერთია რომ მონაცემები ქვეყნდება და მეორეა რამდენად დაინტერესებულები არიან მოქალაქეები ამ მონაცემების ნახვითა და გაანალიზებით, პოლიტიკის შემუშავებაში ჩართვით. ეს თემები განიხილეს ღია მმართველობაზე დისკუსიისას.

ონლაინ სატირაზე საუბარი სესსიის მოდერატრომა, ნიკა ქავთარაძემ, გულწრფელი აღიარებით დაიწყო: “არასდროს ვყოფილვარ მოდერატორი, სამაგიეროდ ვყოფილვარ თამადა” . ინტერნეტთან მისი შეხება მირკით დაიწყო. ნიკამ გაიხსენა კურიოზებიც: თუ როგორ აღმოჩნდა მირკში მის მიერ გაცნობილი გოგო ირაკლი კაკაბაძე, ირაკლი კაკაბაძის მიერ გაცნობილი გოგო კი – დათო გოგიჩაიშვილი.

ონლაინ სატირაზე დისკუსიისას, საბა ლეკვეიშვილმა (http://chiti.ge/) აღნიშნა, რომ ძალიან უხარია, როცა ვინმე “ჩიტი.ჯის” ნიუსს იჯერებს. ამგვარად გამოდის, რომ მიზანი მიღწეულია: ვიღაც დაიტროლა. 

საინტერესო იყო ასევე სესია ბავშვის აღზრდისა და ბლოგინგის შესახებ. სესიას წარუძღვა მშობლებისთვის და ზოგადად ბავშვებთან ურთიერთობის მქონე ადამიანებისთვის მეტად სასარგებლო ბლოგის http://ganatlebageo.wordpress.com/ ავტორი თამარ გაბისონია. 

ბოლო სესია სამოქალაქო ჟურნალისტიკას შეეხო. კითხვას “ჩაანაცვლებს თუ არა სამოქალაქო ჟურნალისტიკა მედიას” არაერთგვაროვანი პასუხები მოყვა დამსწრეებისა და სპიკერებისგან. თქვენ როგორ გგონიათ? პირადად მე ვფიქრობ, რომ ვერ ჩაანაცვლებს.

დისკუსიის პარალელურად ეკრანზე თვალს ვადევნებდით ფორუმის დამსწრეთა მეტად სახალისო ტვიტებს ჰეშთეგით #IFTbilisi14.

#IFTbilisi14მთელი დღეა პორნოზე ლაპარაკობს ხალხი, მაგრამ ჯერ არცერთი ვიდეო არ გვაჩვენეს 😦

— Giga Pacho ჻ @gigap@social.tchncs.de (@gigapacho) May 24, 2014

პორნო თუ ბლოგინგი? 😀 #IFTbilisi14

— Kate Narimanidze (@K84U) May 24, 2014

არასწორია გამოთქმა: ყველა კაცი ერთნაირია. სწორია გამოთქმა: ცივ წყალში ყველა კაცი ერთნაირია. Trolling in action 🙂 #trolling #IFTbilisi14

— Jessie A (@Jesspsychopath) May 24, 2014

სკანდალი: მირიანმა დოდის ქვა ესროლა #IFTbilisi14

— Temo Machitidze (@TemoMachitidze) May 24, 2014

მოკლედ ძალიან ვისიამოვნე პირველი ინტერნეტფორუმით. იმედია, მომავალ წელსაც დავესწრები ამ ივენთს ^^

ფოტოები აღებულია ინტერნეტფორუმის გვერდიდან.

 

სოციალურ ქსელებში გაბმული

ზუსტად 10 წლის წინ ამ დღეს 20 წლის მარკ ცუკერბერგმა შექმნა სოციალური ქსელი facebook – მშობლიურ ენაზე “პირწიგნაკად” წოდებული – 21-ე საუკუნის ალბათ ერთ-ერთი ყველაზე კარგი გამოგონება. დღეს ამ ქსელს მილიარდამდე მომხმარებელი ჰყავს. Facebook იმდენად იჭრება ჩვენს ცხოვრებში, რომ შეუძლებელია ვირტუალურის რეალურისგან განცალკევება. “ლაივში” პირისპირ საუბრებსა და შეხვედრებს ვირტუალური ჩათი ცვლის, ემოციებს – მრავალფეროვანი სმაილები. თანამონაწილე ხდები მეგობრების, ნაცნობების, უცნობების ცხოვრებისაც კი, ისე, რომ არ გიწევს მათ გვერდით ყოფნა. შენ არ სტუმრობ ამ ადამიანთა სახლებს, მაგრამ სულ ადვილად შეგიძლია შეაბიჯო მათ ვირტუალურ სივრცეში.

ბევრი ჩივის, რომ სოციალურ ქსელებს მიაქვს დრო, ნერვები, ცვლის ადამიანს, უფრო ზარმაცსა და კარჩაკეტილს ხდის მას. ვიღაცისთვის ფეისბუქი განტვირთვის საშუალებაა, ვიღაცისთვის საგანმანათლებლო ფუნქციასაც ითავსებს, ზოგისთვის სულაც სამსახურია. ჩემთვის კი ეს არის ნაცნობებთან (ასევე უცნობებთან:დ) ურთიერთობის, მეგობრებისა და თანამოაზრეების პოვნის, ინფორმაციის მოპოვებისა და გავრცელების ყველაზე კარგი და მარტივი ხერხი. ბევრი ჩემთვის მნიშვნელოვანი და ახლო ადამიანი სწორედ ინტერნეტის, კერძოდ სოციალური ქსელების საშაულებით გავიცანი: ვირტუალურმა მეგობრობამ დიდი ხანია რეალობაში გადაინაცვლა. ისიც აღსანიშნავია, რომ მათთან ურთიერთობაში ისევ აქტიურად ვიყენებ სოციალურ ქსელებს. ბევრი “ნაცნობი” ხელახლა გავიცანი: ფეისბუქი ხომ ბევრ დამატებით ცნობას გვაწვდის ადამიანის შესახებ, ზოგჯერ ეს ინფორმაცია ბევრად უფრო მრავლისმთქმელია, ვიდრე შეხვედრები სამუშაო თუ სასაწავლო პროცესში. ზემოთქმული სამსახურის მოძიებასაც ეხება: ფეისბუქი ამარტივებს ამ პროცესს – პირადი გამოცდილებიდან ვამბობ.

მე არ ვადევნებ თვალს საინფორმაციო გამოშვებებს, მაგრამ საქმის კურსში ვარ რა ხდება ქვეყნად: ნიუსები თავად მოდიან ჩემთან :დ, რამე თუ მაინტერესებს და რჩევა მჭირდება, მაგალითად, სადაა ესა თუ ის დაწესებულება, რომელი ფილმის ყურება ღირს, როგორია ამა თუ იმ სიტყვის სწორი გრამატიკული ფორმა და ა.შ, არ ვურეკავ/ვწერ/ვეკითხები მეგობრებს სათითაოდ: ამისთვის ერთი სტატუსია საკმარისი. ფეისბუქი ასევე ღონისძიების შესახებ ინფორმაციის გავრცელების ერთ-ერთი საუკეთესო საშუალებაა. დღეს ძნელად წარმოსადგენია ნებისმიერი სახის (იქნება ეს საპროტესტო თუ საქველმოქმედო აქცია, კონცერტი, გამოფენა და ა.შ) ღონისძიების ორგანიზება ფეისბუქის გარეშე. საინტერესო ივენთების შესახებ ძირითადად ამ სოციალური ქსელიდან ვიგებ.

ბევრის აზრით, ფეისბუქს ზედმეტად დიდი დრო მიაქვს.  მართალია, ზოგჯერ ხდება ხოლმე, რომ მთელ დღეს სქროლვასა და ვიღაცის უაზრო სტატუსების კითხვაში ატარებ, მაგრამ ფეისბუქი გაძლევს არჩევანის საშუალებას: შეგაწუხა ვინმეს პოსტებმა? hide, unfollow, unfriend, უკიდურეს შემთხვევაში block. ასევე ჩვენზეა დამოკიდებული რამდენად ეფექტიანად  და აზრიანად გამოვიყენებთ დროს ფეისბუქში. 

მე არ ვეთანხმები იმ აზრს, რომ სოციალური ქსელები გვაშორებენ რეალობას. შესაძლოა, ვიღაცას გარეთ გასეირნებას მთელი დღის კომპთან გატარება და “საყოფაცხოვრებო” სტატუსების წერა (მშია, ვჭამ, მეძინება …) ურჩევნია, მაგრამ მთავარი საფრთხე ეს არაა. მთავარი საფრთხე ალბათ ისაა, რომ ფეისბუქზე  ჩვენ შესახებ ზედმეტად ბევრ ინფორმაციას ვაქვეყნებთ და ამგვარად ხელმისაწვდომს ვხდით მას სხვებისთვის: ამიტომ თუ არ გინდათ რამე უსიამოვნებაში გაეხვეთ, ნებისმიერი ინფორმაციის გაზიარებისას სიფრთხილე გამოიჩინეთ.

ხანდახან ვცდილობ წარმოვიდგინო, რა მოხდებოდა, ფეისბუქი რომ არ ყოფილიყო: ალბათ, ცხოვრება ბევრად სხვანაირი იქნებოდა – რაღაც მხრივ უფრო რთული (კომუნიკაციის დამყარების, ინფორმაციის გაცვლის კუთხით) და რაღაც მხრივ უფრო მარტივი. დღეს კი, საკუთარი ნებით, მთლიანად გაბმული ვარ ამ სოციალურ ქსელში.

დაცული: უტელევიზორობა

ეს კონტენტი დაცულია პაროლით. მის სანახავად გთხოვთ შეიყვანოთ პაროლი ქვემოთ:

პაროლი

ნუ გახდებით მანიპულაციის მსხვერპლი

გუშინ სადაც არ ვიყავი, ყველგან ეროვნულ ბიბლიოთეკასთან განვითარებულ მოვლენებზე საუბრობდნენ. ტელეარხები განუწყვეტლივ ატრიალებდნენ ცემა-ტყეპის კადრებს. საინტერესო ის იყო, რომ თითქმის ყველა, ვისაც ვესტუმრე, რუსთავი 2- ს უყურებდა. მეგობართან მისულს დედამისი შემომეგება. მომხდარით აღშფოთებული იყო, სინანულით ამბობდა: “ეს რა ხდება, 90-იანი წლების სამოქალაქო ომს მაგონებს ეს ამბებიო”. უცებ მივხვდი, რომ სიტყვები და შეფასება ძალიან მეცნო. მერე გამახსენდა: პრეზიდენტის პრეს-სპიკერმა თქვა მსგავსი რამ თავის განცხადებაში, შემდეგ ამ განცხადებას მთელი დღე ატრიალებდა რუსთავი 2. ეს შეფასება “ნაციონალური მოძრაობის” სხვა წევრებმაც აიტაცეს და უამრავი ადამიანი მთელი დღის განმავლობაში ერთსა და იმავეს იმეორებდა თუთიყუშივით. მეგობართანაც რუსთავი 2-ს უყურებდნენ. აღარ გამიკვირდა, რატომ იყო ასეთი ნაცნობი მისი შეფასება.

როგორ გავარჩიოთ დეზინფორმაცია ინფორმაციისგან

ინფორმაციათა ნაკადში სულ უფრო და უფრო ძნელი ხდება სიმართლის გარჩევა ტყუილისაგან. “ინფორმაციული ომი” განსაკუთრებით აქტუალური გახდა ბოლო პერიოდში. პოსტის დაწერა ერთმა ახლახანს მომხდარმა ამბავმა გადამაწყვეტინა: ერთ-ერთმა სააგენტომ გაავრცელა ინფორმაცია როგორ სასტიკად ცემეს და დააკავეს პოლიციელებმა ოპერის ბაღში ახალგაზრდა მამაკაცი. სტატია ანონიმურ წყაროს მიერ მოწოდებულ ინფორმაციას ეყრდნობა, არ შეიცავს შსს-ს კომენტარს. არც სხვა მედიასაშუალებებს გაუვრცელებიათ მსგავსი ინფო (ვინც გაავრცელა, პირველწყაროდ ეს სააგენტო დაასახელა). მიუხედავად ამისა, ჩემდა გასაკვირად, ეს ფაქტები სულაც არ გამხდარა იმის მიზეზი, ხალხს ეჭვი შეეტანა ამბის სისწორეში. ამ ცნობას მთელი აურზაური მოყვა: ათასმა ადამიანმა დააშეარა განრისხებული კომენტარებით “რას გვიშვრება ეს მთავრობა”, “სად არიან ახალგაზრდები, რატომ არ აპროტესტებენ” და ა.შ. მოგვიანებით შსს-მ გამოაქვეყნა განხადება, სადაც წერია, რომ პოლიციელების მიერ მოქალაქის ცემა არ შეესაბამება სიმართლეს, მედიასაშუალებებს კი ურჩევს სანამ მსგავს ინფორმაციას გამოაქვეყნებენ, გადაამოწმონ ხოლმე.

რატომ ვაშეარებ ნაგავს

ხანდახან ხდება ხოლმე რომ ფეისბუქზე “ნაგავს” ვაშეარებ, მაგალითად აი ასეთს. რატომ უნდა გაგიჩნდეს “ნაგვის” სხვებისთვის გაზიარების სურვილი და ამით ამ პროდუქტს ერთგვარი რეკლამირება გაუწიო? ლოგიკური და მართებული კითხვაა. პირველ რიგში, უნდა განვმარტო, რომ “ნაგავ” ინფორმაციაში ვგულისხმობ არაეთიკურ და არაპროფესიონალურ ჟურნალისტურ პროდუქტს. შევეცდები თანმიმდევრულად ავსხნა, რატომ იქცევს ხოლმე “ნაგავი” ჩემს ყურადღებას.

1) რატომ ვუყურებ “ნაგავ” სიუჟეტებს? როცა რაღაცას აფასებ, მითუმეტეს აკრიტიკებ, შენი კრიტიკის საგანს კარგად უნდა იცნობდე. ყოველ შემთხვევაში, გარკვეული წარმოდგენა მაინც უნდა გქონდეს ამ რაღაცის შესახებ. როგორ უნდა თქვა სიუჟეტზე “ნაგავიაო” თუ ნანახი არ გაქვს. მითუმეტეს ეს არ არის 2 საათიანი ფილმი, რომ მასზე დროის დახარჯვა დაგენანოს. მართალია, ყოველი წუთი ძვირფასია, მაგრამ იმის თქმა მინდა, რომ განსაკუთრებით დიდ დროს არ მოითხოვს კრიტიკის მსგავსი ობიექტის გაცნობა.

2) პირველი პუნქტიდან გამომდინარე გასაგებია, რატომ ვეცნობი ხოლმე ინფორმაციას პირობითი სახელით “ნაგავი”. მაგრამ ჩნდება მეორე კითხვა: მას შემდეგ როცა პირადად გაეცნობი ამ ინფორმაციას, რა საჭიროა მისი გაზიარება სხვებისთვის? ინფორმაცია, რომელზეც ვსაუბრობ, არის ჟურნალისტური პროდუქტი, სადაც ხშირ შემთხვევაში ირღვევა როგორც რესპონდენტთა უფლებები, ასევე მაყურებელთა უფლება მიიღოს ობიექტური და მიუკერძოებელი ინფორმაცია. ეს არ არის უხარისხო ფილმი ან წიგნი, რომლის სხვებისთვის გაზიარებაც, თუნდაც ფეისბუქზე, ცოტა ლოგიკასაა მოკლებული. ძალიან იმედგაცრუებული უნდა დავრჩე ფილმით, რომ მერე ფეისბუქზე დავაშეარო და აღვნიშნო ამის შესახებ. თანაც ანტირეკლამაც რეკლამააო და პირადად ჩემს შემთხვევაში ის უფრო მეტ ყურადღებას იპყრობს, ვიდრე ჩვეულებრივი რეკლამა.

მაგრამ ზემოთხსენებული “ნაგავი” ინფორმაცია უბრალოდ უხარისხო პროდუქტი არ არის: პირველ რიგში, აღმაშფოთებელია ის, თუ როგორ ირღვევა ამ პროდუქტით სხვისი უფლებები. რამდენმა ადამიანმა იცის, რომ ჟურნალისტს არ აქვს უფლება რესპოდენტთან შეუთანხმებლად ჩაიწეროს მისი საუბარი გარდა განსაკუთრებული შემთხვევებისა? რამდენმა ადამიანმა იცის, რომ დაუშვებელია დანაშაულში ეჭვმიტანილისა თუ უბედური შემთხვევის შედეგად დაშავებულის ვინაობის გამხელა ჟურნალისტის მიერ? ბევრ ადამიანს ძალიან მწირი წარმოდგენა აქვს ჟურნალისტის უფლება-მოვალეობების შესახებ. ხშირ შემხთვევაში იმ რესპოდენტებმაც კი რომელთა, სიტყვაზე ვთქვათ, პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლება დაირღვა ამა თუ იმ სიუჟეტით, არ იციან ამის შესახებ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, უჩივლებდნენ სიუჟეტის ავტორს ან პროტესტს მაინც გამოთქვამდნენ ამის შესახებ. ამიტომ, ჩემი აზრით, ძალიან მნიშვნელოვანია, მსგავსი “ნაგავი” სიუჟეტები დისკუსიის საგნად იქცეს და ამ დისკუსიაში რაც შეიძლება მეტი ადამიანი ჩაერთოს. სწორედ ამ მიზნით გამართლებულად მიმაჩნია “ნაგვის” დაშეარება თუ ყურება. მგონია, რომ თუკი საზოგადოებას მსგავსი ჟურნალისტური პროდუქტების მიმართ შესაბამისი რეაქცია ექნება, მათი რიცხვი იკლებს. იგნორირება მსგავსი ინფორმაციისა, მისი არდანახვა არ მგონია კარგი გამოსავალი იყოს.